Leniuchowanie na plaży, praca na świeżym powietrzu, spacery nawet w ocienionym parku, górskie wędrówki – wszystkie te sytuacje sprzyjają oparzeniom słonecznym. Oparzenia słoneczne są powszechnie znanym problemem. Niemalże każdy zna uczucie pieczenia, palenia i ból spowodowany zbyt długim i intensywnym przebywaniu na słońcu. Jak sobie z nimi radzić i jak ich unikać? Przeczytaj.
Oparzenia słoneczne – czym są?
Oparzenia są reakcją, a właściwie wynikiem uszkodzenia skóry w wyniku operowania na nią przez promienie słoneczne UV. Do oparzenia może również dojść w wyniku korzystania z solarium. Na oparzenia szczególnie narażone są dzieci, niemowlęta, osoby o bardzo jasnej karnacji. Fenotypem sprzyjającym oparzeniom słonecznym jest jasna skóra, jasne lub rude włosy, obecne piegi i skłonność do przebarwień i zmian melanocytowych. Osoby o ciemniejszej karnacji z ciemnymi włosami i oliwkową skórą są mniej narażone na poparzenia słoneczne. Nie oznacza to jednak, że mogą bez końca przebywać na słońcu. Również one są narażone na oparzenie, wystąpienie przebarwień, a nawet raka skóry – czerniaka.
W literaturze i praktyce klinicznej wyróżnia się kilka stopni oparzeń. Najczęściej na plaży i podczas przebywania na zewnątrz można nabawić się oparzeń I stopnia, dotykających tylko warstwy naskórka, które z powodzeniem można leczyć samodzielnie. Długie przebywanie w ostrym słońcu z niezabezpieczoną filtrem skórą może skutkować trwałymi uszkodzeniami sięgającymi warstwy skóry właściwej. Ten rodzaj oparzeń – II lub III stopnia wymaga leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego i absolutnie nie wolno ich lekceważyć i rezygnować z porady lekarza w przypadku ich wystąpienia.
Objawy oparzeń słonecznych
Do najczęściej obserwowanych objawów oparzeń pierwszego stopnia należą:
- zaczerwienienie – skóra może przybrać kolor od lekko różowego, aż do żywoczerwonego,
- pieczenie – jest typowym objawem oparzenia słonecznego, szczególnie uciążliwe w miejscach drażnionych przez ubrania i bieliznę,
- pęcherzyki – nie wolno ich przebijać, zabezpiecz je czystym gazikiem,
- sucha, łuszcząca się skóra – występuje w momencie „zdrowienia” i ustępowania objawów. Nie wolno jej zrywać, ponieważ może dojść do uszkodzenia skóry i pozostania trwałych przebarwień.
Domowe sposoby radzenia sobie z oparzeniami słonecznymi
Jeśli doszło do wystąpienia oparzenia I (lekkiego) stopnia możesz pomóc sobie samodzielnie. Pomocne są pianki i żele z pantenolem dostępne w aptekach. Planując wakacje zaopatrz się w nie odpowiednio wcześniej. Część z nich można schładzać i aplikować na skórę lekko zimne. Dzięki temu działają lepiej, a uczucie ulgi jest większe.
Alternatywą dla środków z pantenolem są żele aloesowe. Aloes sprawdza się w leczeniu oparzeń słonecznych od tysięcy lat. Regeneruje skórę, nawilża ją, uelastycznia i przyspiesza proces gojenia. Wybierz preparat z możliwie dużym stężeniem aloesu, najlepiej bez konserwantów i środków stabilizujących.
O kefirze i jogurcie aplikowanym na poparzenia słoneczne słyszeli chyba wszyscy. Jest to rzeczywiście dobra metoda łagodzenia oparzeń. Kwas mlekowy i bakterie fermentacyjne pozytywnie wpływają na podrażnioną słońcem skórę. Decydując się na tą metodę pamiętaj, by nie dopuścić do zaschnięcia jogurtu na skórze. Skorupa powstała w ten sposób może skórę dodatkowo drażnić, a jej usunięcie jest trudne i wymagające mechanicznego działania, co jest bolesne i może skończyć się zaostrzeniem stanu.
Ostatecznie możesz łagodzić ból i dyskomfort niewielkimi dawkami powszechnie dostępnych leków przeciwbólowych. Stosuj je zgodnie z zaleceniami producenta i nie przekraczaj dobowych dawek.
Najważniejsza profilaktyka
Sposoby łagodzenia oparzeń słonecznych mogą posłużyć jako ratunek w trudnej, wakacyjnej sytuacji. Pamiętaj jednak, że oparzenia słoneczne, zwłaszcza wielokrotnie powtarzające się sprzyjają rakowi skóry (czerniak skóry) oraz przyspieszają jej starzenie. Stosuj filtry przeciwsłoneczne o wysokim faktorze, nakładaj je regularnie i zgodnie z zaleceniami producenta (w odpowiednio dużej ilości). W czasie największego nasłonecznienia (12.00-16.00) unikaj spędzania czasu na świeżym powietrzu. Chroń głowę kapeluszem, a oczy okularami przeciwsłonecznymi z filtrem UV.